ΤΑ ΤΕΤΡΑΠΟΔΑ

Απ’ όσο βλέπω και γνωρίζω, τα εξής τέσσερα τετράποδα ζουν επάνω στο νησί:
Αγριοκούνελα, αρουραίοι, Αιγαιόσαυρες και σαμιαμίδια (γκέκο).
Έχουν γούστο οι ιστορίες το πως αυτά τα είδη πέσαν στην αντίληψή μου:
Το πίσω μέρος κι η ουρά ενός σαμιαμιδιού ήταν η πρώτη επαφή με τετράποδο όταν έφτασα στο νησί· που βούταγε για να κρυφτεί κάτω από τις πέτρες της ξερολιθιάς του φάρου. Από τότε δεν ξαναείδα ούτε ένα! (είχα αμφιβολίες για την ύπαρξή του, αλλά επιβεβαιώθηκε η παρουσία του από μια παλιότερη μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών). Κανένα άλλο σημάδι για αυτά. Κάνει προφανώς πολύ κρύο ακόμη για να αρχίσουν να κυκλοφορούν.
Η παρουσία των αγριοκούνελων γίνεται αντιληπτή από τα λαγούμια που έχουν τις φωλιές τους, λίγα βέβαια σε φανερά μέρη, και τους σωρούς τα κόπρανα που κάνουν. Διότι δεν τα κάνουν όπου λάχει, αλλά έχουν συγκεκριμένα αφοδευτήρια επανειλημμένης χρήσης, όπου οι μικρές στρογγυλές βερβελήθρες συγκεντρώνονται σε σωρούς. Η πρώτη ζωντανή επαφή με αγριοκούνελο ήταν ακουστική. Το άκουσα να φεύγει βιαστικά μέσα στο σκοτεινό βασίλειό του, κάτω από τα σχίνα. Η πρώτη οπτική επαφή έγινε καθώς πλησίαζα σε μια παλιά φωλιά Καλικατσούς. Πετάχτηκε από μέσα ένα κουνέλι κι άρχισε να τρέχει βιαστικά στην ανηφόρα με τα άσπρα φουντωτά οπίσθιά του να ξεχωρίζουν. Από τότε τα έχω δει μερικές φορές να τρυπώνουν στους θάμνους βιαστικά.
Η παρουσία των αρουραίων γίνεται επίσης αντιληπτή από τα κόπρανά τους που τα αφήνουν όπου βρεθούν κι όπου σταθούν. Αλλά οι αρουραίοι τρώνε οτιδήποτε φαγώσιμο. Από την επένδυση των παπουτσιών μου που έκανα το λάθος μια φορά να αφήσω έξω τη νύχτα, μέχρι τα κόπρανά μου, που κάνω κι εγώ έξω, κρύβοντάς τα σε μικρές λακουβίτσες και σκεπάζοντάς τα με χώμα. Τα ξεσκάβουν κι ας είναι πλακωμένα και με πέτρες. Και φυσικά εξαφανίζουν κυριολεκτικά όλα τα οργανικής προέλευσης σκουπίδια που κρατώ ξεχωριστά και πετώ έξω κάθε δυο τρεις μέρες (φλούδια φρούτων, λαχανικά, υπολείμματα τροφών, κλπ). Δεν μένει ούτε κόκκος καφέ!
Οι αρουραίοι είναι κι αυτοί μεταφερμένοι από τον άνθρωπο στο νησί (λαθραία εννοείται, σε αντίθεση με τα αγριοκούνελα που μάλλον εισήχθησαν επί τούτου για εξασφάλιση κρέατος στους νησιώτες). Σε μερικά άλλα νησιά υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια, σε άλλα είναι πιο πρόσφατοι. Συχνά βλέπω τα κουραδάκια τους κοντά και δίπλα σε φωλιές Καλικατσούδων. Σε πολλά νησιά είναι η μάστιγα για τα θαλασσοπούλια, διότι τρώνε τα αυγά. Ίσως κι εδώ να υπάρχουν τέτοιες απώλειες. (Για την πειραματική εξολόθρευση των αρουραίων που έκανε πέρσι η Ορνιθολογική σε ένα μικρό νησάκι βλέπε www.ornithologiki.gr)
Αν η Ψαθούρα και το Ψαθονήσι είναι τα Γκαλάπαγκος του Αιγαίου (ηφαιστειογενή και με μαύρη λάβα και τα μεν και τα δε, εκεί τελειώνουν οι ομοιότητές τους) τότε οι Αιγαιόσαυρες (γουστέρες) είναι οι ιγκουάνες τους (σαυροειδή τα μεν και τα δε· εκεί τελειώνουν οι ομοιότητές τους). Αυτές ζουν στα όρια του βασίλειου των θάμνων και ανάμεσα στις πέτρες. Ως ποικιλόθερμα έχουν ανάγκη να βγαίνουν και να λιάζονται. Τις βλέπεις θες δε θες παντού, κυριολεκτικά, με το που σκάει λίγος ήλιος. Ο Τ.Λ., καθηγητής στο Πανεπιστήμιο με πληροφόρησε ότι στην Ψαθούρα φτάνουν τη μεγαλύτερή πυκνότητά τους στο Αιγαίο (;), δηλαδή, κρατηθείτε, 60 άτομα στο στρέμμα! Ενώ στα άλλα νησιά των Σποράδων, όπου επίσης έγιναν μετρήσεις, μόλις που αγγίζουν τα 20. Προφανώς, βρίσκουν αρκετά έντομα πετούμενα και εδαφόβια για να τρώνε, αλλά ποιος τρώει τις σαύρες; Έβαλε το ερώτημα ο Τ. και γω επωμίσθηκα την ευθύνη να το ανακαλύψω. Προς το παρόν μόνο μερικοί από τους εκατοντάδες κίρκους που περνούν αυτές τις μέρες εφορμούν πότε πότε προς τα κάτω για να αρπάξουν κάτι (εικάζω ότι μπορεί νάναι σαύρες). Με τα ματάκια μου μόνο το ζευγάρι τα Βραχοκιρκίνεζα του φάρου έχω δει να κάνουν κινήσεις που να δηλώνουν ότι έπιασαν κάποια σαύρα. Τι πιο φυσικό; Ένα ζευγάρι γεράκια ακόμη κι αν τρώει μόνο σαύρες εξασφαλίζει τα προς το ζην στο μικρό αυτό νησάκι, μάλλον ικανοποιητικά.
Τετράποδος θηρευτής στο νησί δεν υπάρχει με την κλασική έννοια, αρπακτικό σαν τη νυφίτσα ή το κουνάβι. Όλοι οι άρπαγες εδώ έχουν φτερά.

[Σαμιαμίδι=Cyrtodactylus kotchyi, Αιγαιόσαυρα=Podarcis erhardii, Αρουραίος=Rattus rattus, Αγριοκούνελο=Oryctolagus cuniculus, Βραχοκιρκίνεζο=Falco tinnunculus]

Τα μπωφόρια (4-6άρια, Β,ΒΔ και ΒΑ) συνεχίζουν. Χτες έβρεξε τη νύχτα. Σήμερα μου τέλειωσε η βενζίνη. Αύριο αν μπορέσω θα ανεβάσω ένα post με το ρεύμα από τη μπαταρία του UPS (σταθεροποιητή). Ελπίζω το συνεργείο του MEGA να έρθει τη Δευτέρα και να μου φέρει βενζίνη. Και νάναι μαζί τους η γυναίκα μου κι ο γιός μου. Αμήν! Θάλασσα γαλήνεψε.