Τετάρτη 14 Μαρτίου 2007

14 Μαρτίου 2007

Αν το δει κανείς το πράγμα από την ερευνητική άποψη, ως βιολόγος, ερευνητής ορνιθολόγος, με τέσσερεις στόχους ήρθα στην Ψαθούρα:
1. Να μελετήσω την αναπαραγωγική οικολογία της Καλικατσούς (τι θα πει αυτό; Πόσα αυγά κάνει, πότε τα κάνει, που είναι οι φωλιές, με τι είναι φτιαγμένες, πότε εκκολάπτονται τα αυγά, πόσα από τα αυγά δίνουν μικρά και πόσα όχι, με τι τρέφουν οι γονείς τα μικρά, με τι ρυθμό μεγαλώνουν οι νεοσσοί,΄κλπ
2. Να μελετήσω -όσο είναι δυνατόν- τη διατροφική συμπεριφορά των πουλιών αυτών. Τι θα πει αυτό; Πόση ώρα αφιερώνουν στο ψάρεμα, ψαρεύουν μόνες ή πολλές μαζί, τι σχέση έχουν με τα άλλα θαλασσοπούλια, με τι ψάρια τρέφονται (δύσκολο), κάθε πότε ψαρεύουν, που ψαρεύουν, πόση ώρα αφιερώνουν στο ψάρεμα,κλπ.
3. Να μελετήσω στοιχειωδώς τη μετανάστευση των πουλιών πάνω στο νησί. Τι θα πει αυτό; Ποια είδη πουλιών περνούν από το νησί, σε τι αριθμούς, με τι χρονική σειρά περνούν, πότε φτάνουν και πόσο κάθονται , τι κάνουν όσο είναι στο νησί;
4. Να κάνω μια όσο δύναμαι πληρέστερη περιγραφή της χλωρίδας ( δεν είμαι ειδικός), της πανίδας και των οικοτόπων του νησιού και να καταλάβω τις στοιχειώδεις λειτουργίες που τα αφορούν. Τι θα πει αυτό; Να προσπαθήσω να καταλάβω πως "δουλεύει" το σύστημα και τι ρόλο έχει ο κάθε "παίκτης".
Βεβαίως έχω και έναν άλλο προσωπικό στόχο: να ερευνήσω όσο είναι δυνατό και να βρω το ρόλο του ανθρώπου και του πολιτισμού του στη φύση του νησιού και να φτιάξω αυτό που εγώ εννοώ ως συνολική εικόνα του νησιού μέσα στους αιώνες. Δηλαδή να σκιαγραφήσω το αξεδιάλυτο σύμπλοκο ανθρώπου-φύσης που, όπου και να κοιτάξει κανείς στην πατρίδα μας, κάνει παντού αισθητή και προφανή την παρουσία του, ακόμη και στα πιο-θεωρητικά-παρθένα μέρη, στα πιο απομονωμένα νησιά, στις πιο απάτητες βουνίσιες κορφές (που δεν υπάρχουν). Τα προπύργια της άγριας φύσης στην Ελλάδα-και στη Μεσόγειο είναι προϊόντα συνεξέλιξης για χιλάδες χρόνια του ανθρώπου και της φύσης.
Τι μεθόδους επιστημονικές χρησιμοποιώ όμως για να πετύχω τους ερευνητικούς μου στόχους; Πως δουλεύω δηλαδή; Τι κάνω κάθε μέρα; (όχι πάντως βόλτες). Πολλοί πιστεύουν ότι η δουλειά των οικολόγων μελετητών της φύσης είναι να παρακολουθούν τα ζώα και τα πουλιά με κιάλια και τηλεσκόπια, να τα κινηματογραφούν και να παρατηρούν. Αυτό είναι όμως μόνο ένα μικρό μέρος της όλης δουλειάς. Ο βιολόγος-φυσιοδίφης για να βγάλει συμπεράσματα πρέπει να παρατηρήσει ένα φαινόμενο πολλές φορές, να βεβαιωθεί ότι έχει γενική ισχύ, να το ποσοτικοποιήσει, να το μετρήσει δηλαδή και να το δώσει με αριθμούς, και μετά να το ανακοινώσει. Συμπεράσματα δε βγαίνουν από την παρατήρηση ενός μόνο πουλιού, για παράδειγμα. Πρέπει να παρατηρήσουμε πολλά πουλιά, να επεξεργαστούμε τα στοιχεία μας στατιστικά, για να βγάλουμε βάσιμα συμπεράσματα. 'Οπως ακριβώς κάνουν οι εταιρίες δημοσκοπήσεων τα polls για να βγάλουν συμπέρασμα ότι το τάδε κόμμα προηγείται του άλλου τόσες μονάδες. Ρωτούν πολλές εκατοντάδες ή μερικές χιλιάδες ανθρώπων για να είναι αξιόπιστο το συμπέρασμα. Κια όσο πιο πολλούς έχουν ρωτήσει τόσο πιο αξιόπιστο. Έτσι και μεις. Πως δουλεύω λοιπόν για το κάθε ερευνητικό μου θέμα; :
1. Αναπαραγωγική οικολογία Καλικατσούς: Ψάχνω πρώτα με τα πόδια και με παρατήρηση να βρώ τις φωλιές (καθόλου εύκολο γιατί είναι κρυμμένες ώστε να μη τις ανακαλύπτουν οι εχθροί και οι άρπαγες), και κατ' αρχή να τις σημαδέψω για να τις ξαναβρίσκω εύκολα (εγώ, αλλά όχι οι επίδοξοι θηρευτές, π.χ. γλάροι). Μέχρι εδώ, χρειάζεται περπάτημα, καραούλι, αναρρίχηση, πονηριά, παρατηρητικότητα. Εδώ παίζεις με τους όρους της φύσης. Κάθε φωλιά που βρίσκω της δίνω αριθμό και τη βάζω με το GPS πάνω στο χάρτη. Όταν τη βρώ, ο γονιός τρομάζει και φεύγει καθώς πλησιάζω, τότε καταγράφω τα περιεχόμενά της, τόσα αυγά, τόσα μικρά, τέτοιας ηλικίας, περιγράφω από τι υλικά είναι φτιαγμένη, σε τι θέση βρίσκεται (στο βράχο, από το κύμα, σε τρύπα, σε σχισμή, κλπ).Μετά φεύγω γρήγορα για να επιστρέψει ο γονιός (που παρακολουθεί από τη θάλασσα τις κινήσεις μου) στο κλώσσημα ή στους νεοσσούς. Αυτή η επίσκεψη πρέπει να γίνεται τουλάχιστον κάθε επτά μέρες για να καταγράφω τις αλλαγές και την πρόοδο. Σήμερα, για παράδειγμα, βρήκα σε μια ένα δεύτερο αυγό. Πριν από μέρες είχε μόνο ένα.
Από την άλλη, για να κάνω παρατηρήσεις συμπεριφοράς, πρέπει να επιλέξω μια -ή και δεύτερη -φωλιά που να φαίνεται καλά από μακριά, να στήσω κάπου κοντά μια κρυψώνα με παραλλαγή, (έχω μαζί μου μια πάνινη, σα σκηνή κλειστή) ώστε να μη με βλέπουν τα πουλιά και διαταράσσεται η συμπεριφορά τους και κει μέσα θα κρύβομαι για κάποιες ώρες και θα παρατηρώ με τηλεσκόπιο -και θα καταγράφω τι κάνουν τα πουλιά. Πότε αλλάζουν βάρδιες για το κλώσσημα, πότε ταίζουν, πότε κουβαλάνε κλαδάκια, τι ταίζουν, κλπ.
Πολλά έγραψα σήμερα και σας ζάλισα! Αύριο θα σας εξηγήσω πως μελετώ και τι στοιχεία μαζεύω για τη χρήση που κάνουν τα πουλιά του θαλάσσιου χώρου για την κάλυψη των αναγκών τους και πως μελετώ τη μετανάστευση των πουλιών, καταγράφοντας είδη και αριθμούς, μετρώντας δηλαδή πουλιά! Όλα αυτά είναι ήδη πολύ δουλειά. Ταυτόχρονα όταν δουλεύω μέσα ξέρετε ποια είναι η βασική μου δουλειά; κάνω διορθώσεις στα δοκίμια κειμένων της ελληνικής έκδοσης των Πουλιών της Ελλάδας και της Ευρώπης που θα εκδώσει σε δυο μήνες η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία! Πρόκειται για τον καλύτερο -μακράν- οδηγό πουλιών της Ευρώπης που έχει εκδοθεί ποτέ και επιτέλους το μεταφράσαμε, από τα αγγλικά, θα εκδοθεί και στη γλώσσα μας. Ήρθε η ώρα να μάθουμε όλοι τα πουλιά! Μια απίθανα συγκινητική περιπέτεια!
Ευτυχώς κόπασε ο άνεμος λίγο τώρα το απόγευμα. Χτες και σήμερα το πρωί πρέπει να είχε ακόμη και 9 μπωφόρ, δεν μπορούσα να περπατήσω. Τα διαβατάρικα πουλιά συνεχίζουν να καταφτάνουν στο νησί.

15 σχόλια:

Odysseas είπε...

Γιώργο , ευχαριστούμε για όλες αυτές τις χρήσιμες πληροφορίες. Γράψε εσύ και εμείς δεν κουραζόμαστε να σε διαβάζουμε. Καλή συνέχεια!

gerasimos είπε...

Συναρπαστικά κείμενα...μαγευτικές εικόνες...το μόνο που λείπει από αυτό το blog είναι ο ήχος: οι φωνές των πουλιών, ο παφλασμός των κυμάτων, το σφύριγμα του αέρα.

Ανώνυμος είπε...

Αν δεν είχες να κάνεις τη μελέτη των πουλιών, πώς θα περνούσες τις ώρες σου εκεί; Πόσο διάστημα θα μπορούσες να ζήσεις μόνος στο νησί;
Απλή περιέργεια...

Ανώνυμος είπε...

Γεια σου Γιώργο και καλό κουράγιο για καλή συνέχεια.
Μη ξεχάσεις να πάρεις από το περίπτερο (...) τα σημερινά ΝΕΑ, όπου βρίσκεσαι φαρδής-πλατύς στο εξώφυλλο (νομίζω στην φωτό που έχεις στο μήνυμα αυτό).

Ε. Γαληνού

author_1 είπε...

συγχαρητηρια για το εργο σας.
το blog σας ηδη εχει προβληθει και σε γνωστο portal του ελληνικου ιντερνετ.
ευχομαι να πετυχετε τον στοχο σας (οχι απλα τη μελετη σας αλλα την ευαισθητοποιηση του κοσμου).

γαι το συγκεκριμενο αρθρο...ενδιαφερον ηταν και μου αρεσε αρκετα η περιγραφη των λειτουργιων πισω απο τις καμερες των ντοκιμαντερ και τις γραπτες μελετες των επιστημονων.

Ανώνυμος είπε...

Γιώργο,
ανακάλυψα το blog πριν 4-5 μέρες και το διαβάζω ανελλιπώς.
Επισκέφθηκα και εγώ την Ψαθούρα πέρσι και μαγεύτηκα από το νησί. Σε θαυμάζω και σε ζηλεύω που έχεις αυτή τη μοναδική εμπειρία. Keep up αν και δεν ξέρω αν θα μπορούσα κι εγώ να το κάνω αυτό στη μέση του χειμώνα. Δίνε μας όσα περισσότερα κειμενα και φωτογραφίες μπορείς.
Σ' ευχαριστώ

Ανώνυμος είπε...

Πρωί, πρωί με ειδοποίησαν ότι έχεις γίνει σήμερα πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα.

avs

Ανώνυμος είπε...

Γιώργο, συγχαρητήρια για το τόλμημα και κουράγιο. Ζουμε σε μια εποχή που η αγάπη για τη φύση σπανίζει. Ελάχιστοι σκέφτονται πως η αγάπη για τα ζώα και τα φυτά είναι ουσιαστικά αγάπη για τον άνθρωπο. Καλή συνέχεια στη δουλειά σου και θα χαρούμε να δουμε και άλλες υπέροχες φωτογραφίες... (Κώστας από Θεσσαλονίκη)
ΥΓ:Έμαθα πως μένεις στη Δαδιά. Έχω υπηρετήσει εκεί στρατιώτης 10 μήνες. Υπέροχο μέρος...

Ανώνυμος είπε...

Γιαυτό σε χασαμε "παλιόφιλε"? Καλή επιτυχία ! Δεν θα αισθανόσουν τόσο όμορφα όσο εγώ αν αλλάζαμε θέσεις !!!
Πολλά χαιρετίσματα απο όλη την οικογένεια (Γκέλη - Ντίντα - Μαρία).
chrisp@pegasus.gr

Ανώνυμος είπε...

mpavo giorgo makari na brethoun ki alloi san kai sena ,den einai arga na xanagapisoume ti fisi arkei na xeroume pos na thn prostatepsoume-diaxeiristoume!

Tasos Dimalexis είπε...

Ωραία τα γράφεις Γιώργο. Ελπίζω να τα πούμε πριν το Πάσχα. ΄Μακάρι να έχει βγει ο Οδηγός ως το καλοκαίρι για να αρχίσει περισσότερος κόσμος να ασχολείται με τα πουλιά.

Ανώνυμος είπε...

Γιώργο,

Μπορείς να μας χαρίσεις ένα μικρό βίντεο από την παραμονή σου στο νησί;
Μπορείς, αν σου φτάνει ο περιορισμένος χρόνος που δουλεύει η γεννήτρια, να το ανεβάσεις στο youtube και να γράψεις το link για να το δούμε...Έτσι θα έχουμε και ήχο που ζήτησε ο φίλος Γεράσιμος.

Γιώργος

Ανώνυμος είπε...

Γιωργο για σου
Σήμερα διαβασα για σενα στα "νεα".
Κάνεις κατι που πολλοί απο εμάς ονειρευόμαστε ζωντας την καθημερινότητα μας.
μαζι σου ξεφευγουμε.
γραφεις πολυ ωραία συνέχισε...

Ανώνυμος είπε...

Κάπου από το κέντρο της Αθήνας,αγχωμένος για την επόμενη παρουσίαση στη δουλειά.....κι όμως μυρίζω την αρμύρα,αισθάνομαι το βοριά να με "χτυπάεί" στο πρόσωπο,ακούω να σκάει το κύμα στα βράχια,βλέπω το αναβόσβημα του φάρου.Το να φαντάζεσαι τις αισθήσεις σου είναι ΜΟΝΑΔΙΚΟ.Πιθανόν καλύτερο και από το να τις ζεις γιατί το κάνω πολύ συχνά με τη βοήθεια σου Γιώργο.
Υ.Γ Template της παρουσίασης έβαλα θάλασσα.

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να αντέξω τόση μοναξιά.Μου φαίνεται παντος μαγικό αυτό που ζεις.Κάνεις πράξη αυτό που αγαπάς και αφήνεις πίσω όλους εμάς που δεν τολμάμε...Να΄σαι καλά.