ΘΑΛΑΣΣΟΠΟΥΛΙΑ

Τα θαλασσοπούλια. Ένας άλλος, λίγο μακρινός αλλά γοητευτικός κόσμος.
Να μια ελάχιστη προσπάθεια με ότι έχω παρατηρήσει ως τώρα, να μπούμε στον κόσμο των κινήσεών τους:
Οι Καλικατζούνες κινούνται σε μια ζώνη 300-400 μέτρων γύρω από την ακτή του νησιού. Πετάνε πάντα χτυπώντας συνεχώς τις φτερούγες τους ξυστά πάνω από το νερό,

σπάνια ψηλότερα. Αν κάποια θέλει να πάει από τη δυτική μεριά του νησιού (που είναι οι φωλιές τους) στην ανατολική, ποτέ δεν πετά πάνω από στεριά, αλλά κάνει όλο τον κύκλο παραλία-παραλία. Κυνηγάνε ψάρια καταδιώκοντάς τα κάτω από το νερό κυρίως σε μια ζώνη 50-300 μέτρων μακριά από τις ακτές, αλλά σπάνια πάνε μακρύτερα. Βουτάνε μέχρι 4-5 μέτρα βάθος.
Οι Μύχοι και οι Αρτέμηδες, είναι δυο άλλα είδη θαλασσοπουλιών (τα οποία δυστυχώς δεν έχω φωτογραφήσει). Δεν φωλιάζουν εδώ, αλλά σε άλλα νησιά των Βορείων Σποράδων. Κάνουν τη φωλιά τους σε λαγούμια και την επισκέπτονται μόνο τη νύχτα, όπου, αν και την μέρα είναι σιωπηλά, εκεί βγάζουν φωνές σαν κλάματα μωρών. Όλη τη μέρα γυρίζουν στα πελάγη και ψάχνουν τροφή. Τρέφονται με ψαράκια, πλαγκτόν και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς που μπορούν να βρουν και να αρπάξουν από κοντά στην επιφάνεια. Τους βλέπω συνέχεια στα νερά γύρω από το νησί και το γεγονός μαζικού ψαρέματος σας το περιέγραψα στις 26/3. Αρτέμηδες έχω δει ελάχιστους ακόμη, είναι μεταναστευτικά πουλιά που ίσως δεν έχουν ακόμη φτάσει από τα μέρη που διαχειμάζουν. Τα είδη αυτά ποτέ δεν πλησιάζουν το νησί περισσότερο από 300-400 μέτρα. Κινούνται έξω στο ανοιχτό πέλαγος και πετούν συνεχώς πάνω από νερό.
Οι Ασημόγλαροι είναι τα πιο γνωστά και κοινά θαλασσοπούλια (και όχι μόνο). Έχω μετρήσει πάνω από 150 στην Ψαθούρα και στο Ψαθονήσι, όπου έχουν μάλλον τις φωλιές τους. Είναι πανταχού παρόντες, περιπολούν κατά μικρές ομάδες συνεχώς σε όλα τα σημεία του νησιού στη στεριά και έξω στη θάλασσα μέχρι και 1 χιλιόμετρο μακριά (και φυσικά πιο μακριά). Διέρχονται όλες τις μεθόδους για να βρουν φαγητό και τρώνε τα πάντα. Αρπάζουν ψαράκια και σκουπίδια από την επιφάνεια της θάλασσας· ακολουθούν όλα τα καΐκια αλλά και καραδοκούν δίπλα τους μπας και πετάξουν οι ψαράδες κανά μεζέ όταν καθαρίζουν τα δίχτυα. Ψάχνουν για σκουπίδια, τρώνε ελιές (!), θα αρπάξουν τραυματισμένα ή κουρασμένα μεταναστευτικά πουλιά, θα αρπάξουν νεοσσούς από αφύλαχτες φωλιές άλλων πουλιών. Θα αρπάξουν κάποιο αρουραίο που θα βρεθεί του χεριού τους, θα φάνε σαύρες, οτιδήποτε. Κακά τα ψέματα· είναι οι πραγματικοί κυρίαρχοι του νησιού. Φωνακλάδες, και αεικίνητοι, κινούνται και πετούν σε όλη την περιοχή και σε όλα τα ύψη πάνω και γύρω από το νησί.
Πότε πότε μας επισκέπτονται και μερικοί Αιγαιόγλαροι. Ένα σπάνιο θαλασσοπούλι που φωλιάζει σε απομονωμένες βραχονησίδες. Είναι μικρότεροι, ασθενέστεροι και λιγότερο θρασείς από τους Ασημόγλαρους, άρα ανταγωνιστικά υποδεέστεροι . Γυρνούν στις ακτές και φωνάζουν με τις κλαψιάρικες φωνές τους. Κυνηγάνε ψαράκια στην επιφάνεια του νερού, τόσο κοντά όσο και μακριά από τις ακτές.
Υπάρχει όμως κι άλλη μια διάσταση: η συνεργασία, θελημένη η αθέλητη όλων αυτών των πουλιών για να εντοπίσουν και να εκμεταλλευτούν τα κοπάδια των ψαριών. Η βάση αυτής της συνεργασίας είναι οι Καλικατζούνες, γιατί είναι οι μόνες που μπορούν να βουτήξουν και να κυνηγήσουν τα ψάρια κάτω από το νερό. Οι Ασημόγλαροι φυσικά όταν βλέπουν Κ. να ψαρεύουν κάπου πολύ συχνά σπεύδουν εκεί δίπλα και κάθονται στο νερό περιμένοντας κάτι ν’ ανέβει στην επιφάνεια για να το αρπάξουν. Που και που κάποιος ορμά να αρπάξει από την Κ. το ψάρι από το στόμα μόλις βγάζει το κεφάλι έξω από το νερό για να το καταπιεί. Οι ομάδες γλάρων και Καλικατζούνων συχνά προκαλούν και το ενδιαφέρον των Μύχων που εντοπίζουν από μακριά ότι υπάρχει φαγοπότι και αρχίζουν να πετούν κι αυτοί από πάνω ψάχνοντας ευκαιρία. Οι γλάροι δε, με το άσπρο τους χρώμα που φαίνεται από μακριά, αποτελούν ορόσημο για εντοπισμό της λείας από άλλα θαλασσοπούλια, το ίδιο αλλά λιγότερο και οι μικρότεροι, αλλά ασπρόμαυροι Μύχοι.
Στη φύση κάθε τι έχει ένα νόημα. Η εσωτερική τάξη επιφανειακά εμφανίζεται ως αταξία. Και εδώ, εις την ψαθυράν νήσον, επιφανειακά όλα είναι εν τάξει: Συνεχίζουν τα εξάρια και δεν πλησιάζει κανείς. Αναβλήθηκε και η επίσκεψη της Βάλιας και του Βαγγελάκη μερικές μέρες. Μέσα μου, ποιος ξέρει τι γίνεται.