13 Μαρτίου 2007

Πέτρες και χώμα! Έτσι απλά. Αν έχει κανείς όμως τα μάτια να κοιτάξει και να δει -και τότε τα μάτια του θα γουρλώσουν πραγματικά- θα διαπιστώσει πως ανάμεσα στις πέτρες υπάρχουν τόσες, μα τόσες πολλές που δεν είναι πέτρες! Είναι σπασμένα κομμάτια αγγείων, όστρακα όπως τα λέγαν οι αρχαίοι και τα λένε οι αρχαιολόγοι , ή βύσαλα. Απ' άκρη σε άκρη, όλη η επιφάνεια της Ψαθούρας είναι κυριολεκτικά καλυμμένη με βύσαλα. Η ιστορία σπασμένη και ριγμένη διάσπαρτα πάνω στο χώμα. Μια ανασκαφή χωρίς σκάψιμο! Γιατί όλα είναι στην επιφάνεια. Μια που το νησί κατοικείται εδώ και χιλιάδες χρόνια, είναι σίγουρο ότι τα βύσαλα της επιφάνειας προέρχονται από όλες τις εποχές. Κι αυτό είναι η γοητεία! Πάνω στό ίδιο κομμάτι γης που εγώ, τώρα, σήμερα, κοιτάω, έστω χωρίς να μπορώ να τα ξεχωρίσω, μπορεί να βρίσκονται το ένα δίπλα στ' άλλο κομμάτια νεολιθικά, της εποχής του χαλκού και του σιδήρου, της κλασσικής εποχής, των ελληνιστικών χρόνων, της ρωμαιοκρατίας, βυζαντινά, της τουρκοκρατίας, του 19ου αιώνα, του 1960...Όλη η ιστορία της Ψαθούρας ακόμη ξεσκέπαστη, ζεσταίνεται από τον ήλιο και βρέχεται απ' τις βροχές. Τι σχετικός που είναι ο χρόνος; Στην Ψαθούρα μπορείς να τον δεις όλον ξαπλωμένο στο χώμα.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Ψαθούρα είναι η αρχαία Χρύση, κάποιοι άλλοι ότι είναι η αρχαία Αλόννησος. Γενικά στις Βόρειες Σποράδες η ταύτιση των νησιών, κυρίως των ερημονησιών, με τα ονόματα που αναφέρονται στις αρχαίες πηγές παραμένει προβληματική. Στα ρηχά νερά γύρω από το νησί φαίνονται ακόμη ίχνη πέτρινων τοίχων και κτιρίων. Για τον κίνδυνο να γράψω πράγματα που δεν στέκουν ή είναι κοινοτοπίες σταματώ εδώ. Αντιγράφω όμως από το βιβλίο του Κ.Μαυρίκη " Άνω Μαγνήτων Νήσοι" εκείνα που γνωρίζουμε με σιγουριά: Πληθυσμός νήσου Ψαθούρας: 1896/14, 1940/4, 1951/7, 1961/6, 1971/5, 1981/2.

Ο άνεμος συνεχίζει να φυσάει δυνατός. Κόπασε τη νύχτα, αλλά από τις δέκα το πρωί περίπου σήμερα "φρέσκαρε" κι έβγαλε βοριά μέχρι και 8 Μπωφόρ πότε πότε, δεν μπορούσα να σταθώ κάποιες στιγμές στην ταράτσα του φάρου. Μια μηχανότρατα, εκμεταλλεύτηκε την πρόσκαιρη σχετική ηρεμία κι άρχισε να ψαρεύει από κοντά στο φάρο κάνοντας όλη τη νύχτα ένα μεγάλο κύκλο προς τα ανατολικά. Το πρωί, με τη φρεσκαδούρα, τους είδα να ψαρεύουν απόξω από το Πιπέρι. Το Πιπέρι και η θαλάσσια περιοχή γύρω του είναι το επίκεντρο του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου των Βορείων Σποράδων. Στις σπηλιές του γεννούν τα μικρά τους οι φώκιες. Έτσι, η προσέγγιση (και η αλιεία) έχει απαγορευτεί γύρω του σε μια απόσταση 3 ναυτικών μιλίων από τις ακτές του. Ίσως ο μηχανοτρατιέρης ήξερε πως με τη θαλασσοταραχή δεν πρόκειται να βγει το λιμεναρχείο για περιπολία και ίσως έκανε παρασπονδία. Ποιος να τον δει άλλωστε; (μόνο ένας τρελλός με τηλεσκόπιο απ' την Ψαθούρα). Ένας άλλος κόσμος, στην απεραντοσύνη της θάλασσας, όπου ακόμη γίνονται πράγματα, γιατί απλώς κανείς δεν μπορεί να τα δει.

Όποιος θέλει όμως να μάθει περισσότερα για το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο των Βορείων Σποράδων, τη φώκια, τα ψάρια, τους ψαράδες και τις προσπάθειες να διατηρηθεί για τις επόμενες γενιές η αρμονία των νησιών, μπορεί να μπει στην ιστοσελίδα της ΜΟm: www.mom.gr